Wouter + de bieb: maatwerk voor FPC Drs. S. van Mesdag
“Inloggen met DigiD of het maken van een online afspraak bij de gemeente; lang niet voor iedereen gesneden koek”
Wouter Bosma (42) is educatief therapeut in Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag in Groningen. Hij is via Biblionet Groningen opgeleid om de cursus Digisterker te geven, zodat hij patiënten kan trainen in hun digitale vaardigheden.
Ergens inloggen met DigiD, een OV-Chipkaart online opladen, navigeren door de website van de gemeente Groningen, het is lang niet voor iedereen gesneden koek. Zeker niet voor tbs-patiënten die soms pas na een jarenlange behandeling in een kliniek weer een plek moeten vinden in de samenleving. “Sommige patiënten verblijven hier wel acht jaar. In zo’n tijd gebeurt er gigantisch veel in de digitale wereld. Je ontkomt er niet aan daar aandacht aan te besteden”, zegt Wouter Bosma. Hij werkt al 14 jaar als educatief therapeut in de Van Mesdagkliniek in Groningen, waar hij lesgeeft aan mensen met een ‘tbs-titel’, zoals dat heet: een terbeschikkingstelling. Dit betekent dat ze mede vanwege een psychiatrische stoornis een zwaar misdrijf hebben gepleegd en door een rechter geheel of gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar zijn verklaard.
Wouter doceert zijn patiënten van alles, van rekenen en computervaardigheden tot Nederlands en beeldende kunst.
In 2019 nam hij deel aan de werkgeverscursus Digisterker van Biblionet Groningen. Digisterker is een digitale vaardighedencursus die sinds dat jaar ook op maat wordt aangeboden buiten de vestigingen van de bibliotheek. “Wat erg fijn is, is dat deze cursus speciaal voor onze instelling is geschreven. De lesstof bevat heel basale maar voor ons noodzakelijk dingen, zoals: e-overheid of digitale overheid, wat is dat eigenlijk? En hoe vind je je weg op de website van het UWV of de gemeente Groningen? We konden alles ook in een afgeschermde omgeving oefenen. Dat is hier heel belangrijk, omdat alles wat hier digitaal gebeurt verbonden is aan veiligheidsprotocollen. Patiënten mogen niet zomaar e-mailen of surfen op internet. Een veilige testomgeving is voor ons dus ideaal.”
Vanwege de coronamaatregelen worden er nu geen trainingen gegeven.
Wel merkt Wouter dat voor sommigen de behoefte aan meer digitale vaardigheden groot is. “Vooral bij de mensen die met verlof gaan en dit soort problemen daadwerkelijk tegenkomen. Zij komen dan vaak naar ons toe en vragen om hulp.” Dan is er nog een andere groep, vergelijkbaar met mensen die in de supermarkt bij de kassa hun portemonnee openhouden en zeggen: pak het geld er maar uit. Mensen die weinig zelfredzaam zijn en niet beter weten. “Ik heb letterlijk elk uur een ander persoon of een andere groep mensen voor mijn neus”, zegt Wouter. “Het varieert van mensen die cognitief beperkt zijn tot patiënten met een IQ van 140 die ik bij wijze van niets uit hoef te leggen en alles daartussenin.” Logisch dus, dat de lesstof er niet bij iedereen op dezelfde manier ‘ingestampt’ kan worden.
Wouter benadrukt niettemin het belang van een cursus als Digisterker. “Ik vertel erover aan collega’s, binnen en buiten onze instelling. Ik probeer ze enthousiast te maken en ze de boodschap mee te geven: vergeet deze doelgroep niet, het zijn mensen die dit soort hulp hard nodig hebben.” Met de cursus hoopt Bosma straks de koudwatervrees bij patiënten weg te nemen. “Ik heb niet de illusie dat ik mensen volledig digitaal vaardig kan maken, maar het zou fijn zijn als ik ze wat vertrouwen kon geven. Dat ze, als ze termen als DigiD en e-loket horen, denken: oh ja, daar ben ik al een keer mee bezig geweest.”
Over het contact tussen de Mesdag en Biblionet Groningen is hij erg te spreken.
Het was adviseur sociaal domein Marica van der Weerd die in 2018 het eerste zaadje plantte voor een samenwerking. “Zij heeft ontzettend goed meegedacht en alle partijen met elkaar in contact gebracht. Waar ik problemen zie, ziet zij juist mogelijkheden. Dat is heel prettig als je in een gesloten systeem werkt zoals hier.” De samenwerking leidde er eveneens toe dat Wouter nog niet zo lang geleden een opfriscursus regelde met trainer Hans Versteeg, omdat hij nog niet het idee had dat hij de functionaliteiten van het programma volledig inzag. Bosma: “Als je er niet mee bezig bent, blijft het een papieren tijger. Door nog eens met de methode te oefenen, kreeg ik er echt gevoel voor.”
Het is Wouters wens om in de kliniek een DigiTaalhuis op te zetten
, naar voorbeeld van de DigiTaalhuizen in bibliotheken. Zodat er een plek is waar ex-patiënten na hun ontslag op een laagdrempelige manier verder aan de slag kunnen met wat ze in de kliniek hebben geleerd. Een plek die zorgt voor meer inclusiviteit. “Ik hoop ook dat de maatschappij daar op een positieve manier naar kan kijken. Tbs-klinieken zijn vaak negatief in het nieuws, maar er gebeuren hier heel veel goede en mooie dingen. De Digisterkercursus is daar één van.”
Wat ga jij doen met de sleutel van de bibliotheek?
Open de deuren van onze fysieke en digitale ruimtes om samen invulling te geven aan ontmoeten, leren en ontdekken.
Pak jouw sleutel