Jelka + de bieb: Verhalenpad in het bos slaat aan
In 2020 maakten Staatsbosbeheer en de bibliotheek voor het eerst samen een verhalenpad
“Inmiddels hebben we er al vijf ontwikkeld”, vertelt boswachter Jelka Vale. “Op deze manier dagen we samen mensen uit om in beweging te komen. Lekker naar buiten, het bos in! Met een verhalenpad wordt zo’n wandeling extra leuk. Een speurtocht waarvan je al doende heel wat opsteekt.” Niet iedereen loopt met open ogen door het bos en vindt plezier in een mooi vergezicht of glanzend torretje. En altijd hetzelfde rondje verveelt op den duur ook. Jelka: “Door het uitzetten van een verhalenpad is er langs bekende paden iets nieuws te zien. En te doen, want we combineren de verhalen met opdrachten die de zintuigen prikkelen.”
Het eerste verhalenpad was het kabouterpad in Sellingen
“Het pad bestond al”, vertelt Birte Buwalda, domeinspecialist bij Biblionet Groningen, “maar we wilden er, tijdelijk, een nieuwe invulling aan geven. Door platen van ‘De vier kaboutertjes’ van Marianne Busser langs de route werd de fantasie van jonge wandelaars geprikkeld. Een paar maanden later gingen we aan de slag met het egelpad, ook een bestaande route. Door het pad te combineren met ‘Hallo egel’ van McGuinness en opdrachten over de natuur ontstond er een avontuurlijke speurtocht. Om te kijken of deze vorm aansloeg, verbonden we er een fotowedstrijd aan. Nou, dat hebben we geweten! We ontvingen tientallen foto’s van oma’s met kleinkinderen, gezinnen, complete kleuterklassen zelfs! Zo kregen we de bevestiging dat we met het pad een breed publiek aanspraken én dat mensen er enthousiast over waren.”
Het is heel makkelijk: je gaat naar het bos en er is iets te doen
“In de coronaperiode waren de verhalenpaden een uitkomst”, zegt Harma de Roo, domeinspecialist in de bibliotheken van Westerwolde. “Als bibliotheek wil je mensen blijven stimuleren om te lezen. Vanwege de coronamaatregelen mochten we geen activiteiten in de bibliotheek organiseren. Maar een boswandeling met het gezin extra leuk maken door een verhalenpad mocht wél. Zo konden we ook tijdens de lockdown een bijdrage leveren aan de taal- en leesontwikkeling van kinderen. En ouders waren blij dat ze samen iets konden ondernemen. Alles was dicht, maar het bos bleef open.” In de winter van 2021 volgde het Kabouterpad in Sellingen. Jelka: “Behalve een leuk verhaal leerden de kinderen vogels (her)kennen en hoe je die in een strenge winter kunt verwennen.” De routes zijn allemaal tijdelijk en allemaal verschillend. “Zo houden we het leuk en verrassend voor de wandelaars”, zegt Birte. “Deze zomer voegden we aan het Gruffalopad in het Bedumer bos audio toe. Je kon het boek volgen, maar ook onderweg luisteren naar Marlene Bakker die ‘De Gruffalo’ in het Gronings voorlas. Hiervoor hadden we aan het begin van het pad een QR code gehangen die met de smartphone kon worden gescand.”
Beide partijen noemen de wisselwerking de kracht van de samenwerking.
“Je daagt elkaar uit en houdt elkaar scherp op je product”, vinden Birte en Harma. “Staatsbosbeheer kent de omgeving en weet welke paden geschikt zijn. En wij kunnen hun wensen en het wandelgebied verwerken door de keuze van het verhaal en de opdrachten.” Jelka: “Het lijkt misschien geen voor de hand liggende combinatie, buiten en boeken. Maar het werkt. Voor elk nieuw pad houden we een brainstorm; het eindresultaat is altijd mooier dan het oorspronkelijke plan.” De kracht zit ook in het samen naar buiten brengen van de verhalenpaden. Harma: “Daardoor ontdekken natuurliefhebbers de bibliotheek, en bibliotheekfans het bos. Ook fijn: het is goed overdraagbaar. We hebben inmiddels vijf kant-en-klare verhalenroutes met bijbehorend materiaal, die overal kunnen worden uitgezet. Het Egelpad is ook uitgezet bij Borg Ewsum in Middelstum (gemeente Het Hogeland) en werkte daar net zo goed.”
Zijn er nog wensen? Stevige bordjes!
De borden waar de bladzijden van het verhalenpad aan vast zitten moeten bestand zijn tegen slecht weer én vandalisme. “Hierin zijn we nog zoekende. De platen die we nu gebruiken zijn wel waterdicht, letterlijk, maar je trekt ze zo los of omver. Ze moeten ook weer niet te zwaar zijn, want dan is het voor ons niet meer te doen om de paaltjes in de grond te slaan. Wie een geniaal idee heeft om de bordjes langs het pad licht én stevig te maken, mag zich melden!”
Wat ga jij doen met de sleutel van de bibliotheek?
Open de deuren van onze fysieke en digitale ruimtes om samen invulling te geven aan ontmoeten, leren en ontdekken.
Pak jouw sleutel